Instytut Pamięci Narodowej
Wyszukiwarka
wojna polsko-bolszewicka

Teresa Jadwiga Grodzińska

(ur. 20 grudnia 1899 w Jaszowicach, pow. Radom, zm. 1 września 1920 w Czartowicach, pow. Hrubieszów) – sanitariuszka

Instytut Pamięci Narodowej oraz Wojskowe Biuro Historyczne prezentuje sylwetki żołnierzy Rzeczypospolitej – obrońców Ojczyzny, których łączy walka z bolszewickim najazdem w latach 1919-1920. Poprzez biogramy opracowane przez specjalistów z WBH i IPN przybliżamy losy patriotów traktujących służbę odrodzonej Polsce jako swój oczywisty obowiązek.

więcej o projekcie

W dniu 22 VIII 1920 podczas wycofywania się II batalionu 4 pp Leg. z zajmowanych we wsi Gródek na wschód od Hrubieszowa pozycji sanitariuszka Grodzińska Teresa, pełniąc podówczas służbę przy 5 kompanii 4 pp Leg. szła między ostatnimi z wycofujących się żołnierzy, przystawała przy rannych opatrując ich i przeprowadzając przez mostek na rzece Huczwie ostrzeliwany przez 3 nieprzyjacielskie karabiny maszynowe. Spokojem, odwagą i swoim poświęceniem wzbudziła podziw i uznanie wszystkich oficerów i żołnierzy. W dniu 1 IX 1920 r. w czasie rozbicia 4 pp Leg. przez jazdę Budionnego pod Hrubieszowem przy opatrywaniu rannych została zabrana do niewoli i zamordowana w okrutny sposób przez kozaków we wsi Czartowicach pod Hrubieszowem. Po ponownym zajęciu Hrubieszowa przez nasze wojska lekarz II batalionu 35 pp WP na skutek opowiadań ludności cywilnej o śmierci wymienionej sanitariuszki, kazał zwłoki pokaleczone do niepoznania odkopać i po zrobieniu zdjęcia fotograficznego odesłać do Dowództwa 9 Dyw. Piech. WP, stojącego podówczas w Chełmie. (Wniosek na odznaczenie Virtuti Militari, 11 września 1920)

W 1918 ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Marii Gajl w Radomiu, gdzie działała w harcerstwie, a od 1915 w tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej. Później uczyła się w Szkole Ogrodniczej w Warszawie. Wiosną 1920 przerwała naukę i rozpoczęła pracę pielęgniarki w Szpitalu Ujazdowskim. 10 lipca tr. wstąpiła do Wojska Polskiego pełniąc służbę w kompanii sanitarnej 1 Brygady Jazdy. Od 9 sierpnia 1920 sanitariuszka 5 kompanii II batalionu 4 Pułku Piechoty Legionów, z którą uczestniczyła w walkach aż do bohaterskiej śmierci w rejonie Hrubieszowa. Początkowo pochowana w Chełmie, 18 października 1920 ekshumowana do rodzinnego grobowca na radomskim cmentarzu przy Trakcie Starokrakowskim (obecnie ul. Bolesława Limanowskiego).

Bibliografia

CAW, Kol. VM, Teresa Grodzińska, I.482.73-6828; Kawalerowie Virtuti Militari 17921945. Słownik biograficzny, t. II, 19141921, cz. 2, red. B. Polak, Koszalin 1993, s. 63, 64; Słownik biograficzny kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari, t. I, red. E. Zawacka, Toruń 2006, s. 229, 230.

Opcje strony