Biogramy Postaci Historycznych

https://biogramy.ipn.gov.pl/bio/wszystkie-biogramy/111473,Jan-Pelczar.html
20.04.2024, 16:26
wojna polsko-bolszewicka

Jan Pelczar

(ur. 4 stycznia 1895 w Aninie, w pow. Temeszwar na Węgrzech, zam. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik kawalerii

Instytut Pamięci Narodowej oraz Wojskowe Biuro Historyczne prezentuje sylwetki żołnierzy Rzeczypospolitej – obrońców Ojczyzny, których łączy walka z bolszewickim najazdem w latach 1919-1920. Poprzez biogramy opracowane przez specjalistów z WBH i IPN przybliżamy losy patriotów traktujących służbę odrodzonej Polsce jako swój oczywisty obowiązek.

więcej o projekcie

12 sierpnia 1920 roku w czasie akcji pod Radziechowem, podporucznik Pelczar Jan dowodząc plutonem taczanek, odpierał szarżę pułku konnicy bolszewickiej. Gdy z powodu braku amunicji jedna z taczanek przestała być czynną, grupa jeźdźców nieprzyjacielskich dotarła do samej taczanki, opanowując ją chwilowo. Wówczas podpor. Pelczar Jan zebrawszy paru jezdnych z obsługi taczanki, rzucił się na przeważające siły nieprzyjacielskie i nie zważając na ciężką ranę zadaną mu w tym spotkaniu, odbił taczankę i wyprowadził w bezpieczne miejsce. (Wniosek na odznaczenie Virtuti Militari, 30 marca 1921)

Ukończył gimnazjum w Krośnie. W latach 1914–1917 w Legionach Polskich (od 1915 w 2 Pułku Ułanów, awansując od ułana do wachmistrza i dowódcy plutonu 5 szwadronu), następnie w Polskim Korpusie Posiłkowym. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. W latach 1919–1937 (z krótkimi przerwami) w 9 Pułku Ułanów Małopolskich, w którym dowodził plutonem i szwadronem, wyróżniając się szczególnie podczas wojny polsko-bolszewickiej. Od kwietnia 1937 w 19 Pułku Ułanów Wołyńskich jako kwatermistrz pułku. Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii, od bitwy pod Mokrą 1 września, po starcia z Sowietami w rejonie rzeki Wieprz. 27 września dostał się do sowieckiej niewoli. Jeniec obozu w Starobielsku. Pogrzebany w Piatichatkach, na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Awanse: podporucznik (1920), porucznik (1922), rotmistrz (1924), major (1934), podpułkownik (2007).

Bibliografia

P. Babinetz, Pelczar Jan (1895–1940), żołnierz 2. puł Legionów Polskich, ppłk kawalerii WP [w:] Z dziejów walk o niepodległość, t. 2, pod red. M. Gałęzowskiego, S. Kalbarczyka, J. Kirszaka, Warszawa 2013, s. 495–500.

Opcje strony