Instytut Pamięci Narodowej
Wyszukiwarka
AK, NZW, Podziemie zbrojne

Ppor. Józef Kozłowski „Las”

Ukończył 7 klas szkoły powszechnej. W latach 1931-1932 służył w 5 pp leg w Wilnie. Pracował jako gajowy na Wileńszczyźnie (Kotłowiec, gm. Kurzeniec, pow. starowiejski). W okresie pierwszej okupacji sowieckiej 1939 -1941 ukrywał się w rejonie Święcian przed aresztowaniem i wywózką. Od 1940 r. uczestniczył w niepodległościowej konspiracji, prawdopodobnie później należał do AK. W końcu 1943 r. został zmobilizowany przez niemiecko-białoruskie władze administracyjne do białoruskiej formacji policyjnej pełniącej zadania ochronne przed partyzantką sowiecką (pododdział tej formacji – 50 ludzi, kwaterujący w Starej Wilejce określany był potocznie jako „Legion Polski”). W lipcu 1944 r. podczas odwrotu niemieckiego, znalazł się w pow. ostrołęckim. Wraz z grupą kolegów zlikwidował Ziedlera, oficera niemieckiego dowodzącego wspomnianą jednostką i zbiegł do lasu, dołączając do oddziału 5 pułku ułanów AK ppor. Kazimierza Stefanowicza „Asa” obozującego w okolicach miejscowości Wach. Uczestniczył w walkach z Niemcami podczas akcji „Burza” w rejonie miejscowości Jazgarka, Karaska i Charcibałda.

Po zdemobilizowaniu oddziału ukrywał się w miejscowości Wydmusy. Jesienią 1945 r. przeszedł do NZW. Pełnił funkcję szefa PAS, początkowo Powiatu „Orawa”, później „XVI” Okręgu NZW. Dowodził wieloma akcjami przeciw siłom komunistycznym (m.in. udanym atakiem na Komendę Powiatową MO w Makowie Mazowieckim w lutym 1946 r.). 20 V 1947 r. został wybrany przez grupę podoficerów na stanowisko komendanta okręgu. Organizator „XVI” Okręgu NZW kryptonim „Orzeł”. 8 V 1948 r. decyzją Sądu Okręgowego awansowany do stopnia podporucznika. Otoczony wraz z całym sztabem w bunkrach pomiędzy wsią Gleba i Kierzek został ujęty przez UBP 25 VI 1948 r. Skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci, stracony 12 VIII 1949 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

Opcje strony